Een tekenbeet lijkt ongevaarlijk, maar kan nare gevolgen hebben. Zo verwijder je een teek en behandel je de beet.
Eek, een teek!
Teken zuigen bloed van mensen en dieren om zich te kunnen ontwikkelen tot volwassen exemplaren en om eitjes te leggen (alleen de vrouwtjes). Volgezogen met bloed kunnen teken tot tien keer hun eigen lichaamsgewicht krijgen en wel een centimeter groot worden. Jakkie!
Maar je laat het beter niet zover komen … Want hoe meer tijd een teek krijgt om zich tegoed te doen aan jouw bloed, hoe groter de kans is dat ze je besmet met de Borrelia-bacterie. Dat is de boosdoener die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Na acht uur stijgen die kansen al gevoelig. En het risico neemt snel toe: in Nederland is zo’n 20% van de teken besmet met deze gevaarlijke bacterie, met duizenden Lyme-besmettingen per jaar tot gevolg.
Hersenvliesontsteking
De ziekte van Lyme is niet de enige aandoening die je via een tekenbeet kan oplopen.
Ook de virusinfectie FSME (tekenencefalitis), die vaak voorkomt in Oost- en Noord-Europa, wordt door teken verspreid.
Anders dan bij de ziekte van Lyme kan je je wél beschermen tegen dit virus met een vaccinatie, een aanrader als je vaak in de natuur vertoeft!
Zo verwijder je een teek
Haal de teek zo snel mogelijk uit je huid, liefst meteen zodra je het beestje opmerkt. Lukt dit binnen de 12 uur tot 24 uur na de beet, dan verkleint dit het risico op een besmetting met Lyme. Teken met FSME besmetten je helaas al binnen enkele minuten nadat ze zich vastgezogen hebben.
STAP 1: Verwijder de teek met een tekentang
• Een teek correct verwijderen doe je altijd met een tekentang, -haakje, -koevoet of pincet. Deze voorwerpen zijn speciaal ontworpen om de bijtgrage insecten te verwijderen zonder de teek plat te drukken. Als je met je nagels, een brandende sigaret, alcohol of zeep probeert de teek te verwijderen, kan ze haar maaginhoud uitbraken in je lichaam, inclusief schadelijke bacteriën en virussen.
• Gebruik een tekentang of -pincet: plaats beide fijne punten van de tekentang om de steeksnuit van de teek heen. Dat is dus heel dicht tegen de huid aan. Druk de tang zachtjes in de huid en trek daarna rustig en in één keer de teek eruit. Maak geen draaiende beweging, maar een beetje wrikken kan soms nodig zijn. Grijp niet enkel het lijfje vast, want dan blijft de snuit steken en kan je de teek bovendien platknijpen.
• Of kies voor een tekenhaakje: kies op basis van de grootte van de teek de grote of kleine uitsparing van het tekenhaakje. Laat het haakje onder de teek glijden zodat hij in de inkeping past. Wip ze nu voorzichtig omhoog en maak en trekkende beweging.
TIP: Blijft er een stukje van de steeksnuit achter in de huid? Geen paniek, haal dit eruit zoals bij een splinter (met een pincet of ontsmette naald).
STAP 2: Desinfecteer je huid grondig en volg de beet op
• Gebruik steeds een ontsmettingsmiddel met minstens 70% alcohol om de plaats van de beet grondig te desinfecteren.
• Gooi de teek nooit terug in de natuur of zomaar weg in de vuilnisbak. Plet haar ook niet, maar dood ze op een van deze manieren.
• Zet de datum van de tekenbeet in je agenda en hou de huid rondom de beet nog een drietal maanden in de gaten om zeker te zijn dat er geen verkleuring ontstaat.
Meld je tekenbeten
Ben je gebeten? Aarzel dan niet en meld je beet via www.tekenradar.nl of via de app. Beschikbaar voor Android en iOS. Het online tekenmeldpunt van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu wil samen met Radboud UMC het tekenbestand en het aantal tekenbeten beter in kaart brengen.
Wel of niet naar de dokter?
Een teek kan je gemakkelijk zelf verwijderen met bovenstaande tips. Lukt dit niet, dan kan je huisarts je zeker helpen.
Als je tot wel drie maanden na de beet last krijgt van griepachtige symptomen (koorts, gewrichts- of spierpijn) of je merkt een (licht)rode vlek of kring op, raadpleeg dan meteen je huisarts. Aan de hand van een bloedname kan hij een Lyme-besmetting vaststellen en de nodige antibiotica voorschrijven.
Niet helemaal zeker of je gebeten bent door een teek?
Beter voorkomen dan … voor eeuwig ziek
Tekenbeten zijn niet altijd te vermijden, maar met behulp van de juiste kleding, insectenspray en een tekencheck na elk natuuravontuur kom je al een heel eind.
Laat je verder inspireren
