Explore More Belgium: op twee wielen door eigen land

• Afstand: 47 km
• Route: Volg de zeshoekige bordjes of klik hier voor het GPX-bestand
• Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk
• Vertrekpunt: Meerder opties, met de Oostmolen aan de Warandestraat in Gistel als beste suggestie.

Bij West-Vlaanderen denken we al gauw aan de kust, maar vlak achter strand en duinen ligt een minstens even aantrekkelijk gebied. De route is bewegwijzerd zodat je in principe overal aan de lus kunt beginnen, maar de Oostmolen aan de Warandestraat in Gistel is een prima plek om je 47 kilometer lange fietstocht aan te vatten. Op de locatie in de Warandestraat moet al in de jaren 1300 een molen gestaan hebben, het meest recente exemplaar dateert van 1982. Uniek aan de Oostmolen is dat hij gebruikt wordt om graan te malen én olie te slaan. Bij de molen hoort een landelijke herberg met terras. Vanaf Gistel trap je over een tot fietspad omgevormde oude spoorlijn richting het Torhoutse gehucht Wijnendale, maar vlak voor de heimat van de bedenker van de Ronde van Vlaanderen zwenkt de route richting Aartrijke en het schitterende natuurgebied Vloethemveld. Cultuurliefhebbers duiken in Jabbeke het Permekemuseum naar binnen vooraleer ze via de jaagpaden langs de kanalen die Oudenburg met Plassendale en Gistel verbinden terug naar het vertrekpunt fietsen.

>> WIST-JE-DATJE

De route loopt door het 330 hectare grote natuurgebied Vloethemveld, op de grens van Jabbeke en Zedelgem. Langs één van de dreven staat een uitkijktoren die je een fraai uitzicht biedt over het centrale open gedeelte van het bosgebied. Hier spot je massa’s dieren in een decor dat tot in de recente geschiedenis een militair karakter had. Van 1925 tot 1994 onderhield het Belgisch leger op het Vloethemveld een munitiedepot en tijdens de Tweede Wereldoorlog fungeerde de site als Brits krijgsgevangenkamp.

• Afstand: 47 km
• Route: volg de knooppunten (84-82-98-99-79-78-16-17-74-75-76-92-94-96-98-49-48-95-96-84) of klik hier voor het GPX-bestand
• Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
• Vertrekpunt: Munteplein in Munte, deelgemeente van Merelbeke

Je hebt het stemmige minidorpje Munte nog geen vijfhonderd meter achter je gelaten, of deze route trakteert je al op een van de mooiste vergezichten van Oost-Vlaanderen. Vanaf de Asselkouter kijk je uit over eindeloze akkers met een horizon die door de Vlaamse Ardennen gekarteld wordt. Via Bottelare daal je over verkeersluwe betonweggetjes af naar de Scheldevallei en tussen Schelderode en Merelbeke fiets je letterlijk op een steenworp van de Schelde. De Koekoekstraat in Melle bestaat wel degelijk, maar de route laat het straatje links liggen en kiest resoluut voor de natuur. In de buurt van Gijzenzele doemt imposante nieuwbouw van de Universiteit Gent op, richting Oosterzele en Balegem begint het landschap weer wat enthousiaster te glooien. 

De Stokerij Van Damme in Balegem is de enige jeneverstokerij in Vlaanderen die nog het volledige productieproces van graan tot jenever in eigen beheer doet. Bereid je na de passage in Balegem voor op het lastigste stuk van de route, want als op de fraai heraangelegde kasseien van de Lange Munte de wind op kop staat, moet je flink aan de bak. Over godvergeten weggetjes zigzag je via Beerlegem en Baaigem door het uitbundige groen terug naar Munte, dat op een heuveltop ligt. En dus moet je de laatste paar honderd meter nog wat harder op de pedalen duwen, maar in het centrum van Munte kan je op een paar terrasjes of rustbanken met schitterende vergezichten terecht om weer op krachten te komen.

>> WIST-JE-DATJE

De kasseistrook van de Lange Munte was in de Eerste Wereldoorlog een Duits vliegveld. Halfweg zie je aan de rechterkant van de weg nog restanten van de funderingen van de loodsen waarin de bommenwerpers werden gestationeerd. Vanaf dit vliegveld stegen de zwaarste Duitse bommenwerpers op.

• Afstand: 44 km
• Route: Klik hier voor meer informatie over de route en het GPX-bestand.
• Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk
• Vertrekpunt: Streek- en Vlechtmuseum De Zilverreiger, Scheldestraat 18, 2880 Bornem

Soms moet je het niet te moeilijk maken: deze 44 kilometer fietsplezier op de dijken van Schelde, Durme en Rupel zorgen voor weinig hoogtemeters, maar fraaie uitzichten over mooie natuurgebieden. De start en aankomst van de lus vind je aan streekmuseum De Zilverreiger, waar je alles te weten komt over de ambacht van het manden vlechten. Over het jaagpad op de zuidelijke oever van de Schelde fiets je langs het 18de-eeuwse paviljoen De Notelaer naar de zeesluizen van Wintam. 

In de oksel die gevormd wordt door de Schelde en de Rupel ligt het Noordelijk Eiland, een stiltegebied dat enkele jaren geleden nog niet veel meer was dan een opgespoten maanlandschap. Door het groene Klein-Brabant fiets je in zuidwestelijke richting om tussen Baasrode en Sint-Amands weer op het jaagpad langs de Schelde uit te komen. Dwars door de streek die het decor vormde van de TV-reeks ‘Stille Waters’ fiets je terug richting Bornem. Wil je even de andere Schelde-oever verkennen, dan kan je een beroep doen op één van de talrijke veerbootjes. Een onvervalst vakantiegevoel krijg je er gratis en voor niks bovenop.

>> WIST-JE-DATJE

Op grondgebied Puurs-Sint-Amands passeert de route op een paar honderd meter van het Fort Liezele, een indrukwekkend militair bolwerk dat de twee wereldoorlogen doorstond en nu als bezoekerscentrum is ingericht. Op weekenddagen kan je het fort individueel bezoeken met een audiogids.

• Afstand: 39 km
• Route: volg de knooppunten (421-422-423-425-426-427-428-429-430-431-100-78-77-420-421) of klik  hier voor het GPX-bestand
• Moeilijkheidsgraad: pittig
• Vertrekpunt: Knooppunt 421, Batticestraat 193, 3790 Voeren

Zou het kunnen dat de hele discussie rond de Voerstreek in de jaren 1970 niks te maken had met een taalkwestie of met politiek, maar eigenlijk een strijd was onder fietsfanaten die de prachtige fietsregio het liefst voor zich alleen hielden? Want als je klaar bent met de 39 kilometer lange knooppuntenroute die start in Moelingen, zal je ervan overtuigd zijn dat dit een topregio is om de beenspieren aan het werk te zetten. Genesteld tussen Nederlands-Limburg en Wallonië is de Voerstreek een zakdoek waarop je flink wat hoogtemeters maakt. Het relatief korte traject vergt dan ook een inspanning van de fietser. 

Met slechts een handvol dorpjes op de route is dit een fietstocht die het vooral van het groen en de vergezichten moet hebben. De fysieke uitdaging zit ’m in de eerste zestien kilometer van de lus waarin je al 200 meter klimt, maar vanaf kilometer 22 gaat het enkel nog in dalende lijn. Een knorrende maag of droge keel bestrijd je in de verschillende herbergen en authentieke cafeetjes. In Sint-Martens-Voeren duik je onder de indrukwekkende spoorlijn Hasselt-Aken, die de Duitsers in de Eerste Wereldoorlog aanlegden, door.

>> WIST-JE-DATJE

De Voerstreek en de dorpen ’s Gravenvoeren, Sint-Martens-Voeren en Sint-Pietersvoeren hebben hun naam te danken aan de Voer, een zijriviertje van de Maas. De Voer ontspringt bij de commanderij van Sint-Pieters-Voeren en wordt in zijn loop gevoed door het water van drie beken: de Veurs en de Noor brengen water aan vanuit Nederland, de Beek voert water vanuit de provincie Luik aan.

• Afstand: 32 km
• Route: volg de knooppunten (82-76-70-75-73-11-10-74-75-13-2-1-79-78-82) of klik hier voor meer informatie en het GPX-bestand
• Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk
• Vertrekpunt: Onthaalpoort De Torenvalk, Naamsesteenweg 72, 3052 Oud-Heverlee

De route start bij onthaalpoort ‘De Torenvalk’, waar je de uitkijktoren kan beklimmen en je kroost zich al een eerste keer lekker vuil kan maken in het avontuurlijke speelbos Everzwijnbad. De Torenvalk bevindt zich tussen Heverleebos en Meerdaalwoud, twee uitgestrekte boscomplexen die de kaart van de regio donkergroen kleuren. Dwars door al dat gebladerte stuur je naar het noorden, richting Heverlee en de Leuvense binnenstad, waar er altijd wel iets te beleven valt. Je komt op je terugweg zuidwaarts een tweede keer langs het kasteel Arenberg, waar je met wat geluk enkele kajakkers ziet oefenen op de Dijle. 

In Korbeek-Dijle speel je nog een keer haasje-over met de Dijle om iets ten zuiden van Oud-Heverlee langs het Zoet Water te fietsen. De Molenvijver, Huisvijver, Hertsvijver en Geertsvijver vormden tot in de 17de eeuw een moeras. Nadat de vijvers werden uitgegraven, ontwikkelde het Zoet Water zich tot een aantrekkelijk recreatiegebied voor gezinnen. Hier mag je gerust de klok uit het oog verliezen, want er resten je nog slechts een handvol kilometers terug tot onthaalpoort ‘De Torenvalk’.

>> WIST-JE-DATJE

Het kasteel van Arenberg in de Leuvense deelgemeente Heverlee is nu eigendom van de KU Leuven en werd in zijn huidige vorm opgetrokken in de 16de eeuw. Op de plaats van het kasteel stond in de 12de eeuw de burcht van de Heer van Heverlee. Bij het kasteel hoort een 29 hectare groot park.

• Afstand: 43 km
• Route: Klik hier voor meer informatie over de route en het GPX-bestand.
• Moeilijkheidsgraad: zwaar
• Vertrekpunt: Place Communale, Céroux-Mousty

Furieus was hij, de Hertog van Wellington, toen hij voor het eerst de Leeuw van Waterloo zag. Niet alleen omdat het monument was opgericht op de plaats waar de prins van Oranje gewond was geraakt en niet waar de slag precies werd uitgevochten. Maar vooral omdat voor de aanleg van de 45 meter hoge, kegelvormige bult de glooiingen in het slagvelden werden genivelleerd. En het waren precies die glooiingen in het landschap die Arthur Wellesley, beter bekend als de Hertog van Wellington of de IJzeren Hertog, zo optimaal had benut om Napoleon en zijn troepen in de pan te hakken op 18 juni 1815. Wie de route ‘De Leeuw Getemd’ fietst, zal evenwel blij zijn met dit vlakkere stukje, want haar 43 kilometers zijn meer dan pittig. 

De route start in Ceroux-Mousty, maar halfweg de lus is er ook een uitstapje naar de Leeuw van Waterloo en zijn bezoekerscentrum voorzien. Dat kan je als (lunch)pauze gebruiken, of je start aan De Leeuw en picknickt in de vrije natuur. Het flink heuvelende landschap is een landbouwregio bij uitstek en wordt doorsneden door holle kasseiwegjes, die er in de tijd van Napoleon en Wellington waarschijnlijk nog beter bij lagen dan nu. Hou daar rekening mee als je je fiets voor deze route kiest. Een mountainbike is ideaal, want op de steile hellingen zal je de kleine versnellingen ook nodig hebben. De beloning voor al je sportieve inspanningen is echter groot: tussen Waver en Waterloo vind je een streek die qua charme en rust zijn gelijke niet kent. Met naast De Leeuw van Waterloo een aantal imposante oude hoeves als rustieke decoratieve elementen in het landschap. 

>> WIST-JE-DATJE

Op weg naar Waterloo komt de route langs het Dominikanerklooster Centre Spirituel Notre-Dame de Fichermont, waar de bekendste non van België haar turbulente leven leidde. Jeanne Deckers verwierf als Soeur Sourire wereldfaam met haar hit ‘Dominique’.

• Afstand: 34 km
• Route: volg de knooppunten (54-55-46-28-49-52-53-69-85-84) of klik hier voor het GPX-bestand
• Moeilijkheidsgraad: pittig
• Vertrekpunt: Haus Ternell, Ternell 2-3, 4700 Eupen

“Duik in de natuur en adem diep in. Ontdek, leer, ontspan en geniet: dat is Haus Ternell. Het natuureducatief centrum ligt in het midden van het Hertogenwoud, vlak bij de Wesertalsperre in de Hoge Venen, het grootste natuurgebied van België.” Met die woorden omschrijft Haus Ternell zichzelf, de start- en aankomstplaats van deze net geen 35 kilometer lange fietstocht, die je door het mooiste van de Hoge Venen leidt. Ver van de bewoonde wereld, dus neem je picknick mee, zodat je onderweg wat extra energie kan opdoen. Op terrasjes hoef je hier immers niet te rekenen. 

Wil je onderweg toch je beste Jean-Marie Pfaff Duits bovenhalen om op een terrasje een Wurst mit Senf und Brot te nuttigen, dan wijk je even van de route af en rij je door richting Eupen, Simmerath of Monschau. Hou er ook rekening mee dat de fietsroute over geasfalteerde weggetjes en fietspaden in gravel loopt en dat het landschap meer dan glooiend is. Een beetje conditie is dus wel vereist. 

>> WIST-JE-DATJE

De route volgt de zuidelijke oever van het Meer van Eupen, een 126 hectare groot meer dat in 1950 ontstond met de afdamming van de Vesder (in het Duits ‘Weser’ genoemd). Met een opslagcapaciteit van 25 miljoen kubieke meter water dat van de Vesder, de Ghete en de Helle komt, is het Meer van Eupen het grootste drinkwaterreservoir van België.

• Afstand: 35 km
• Route: volg de knooppunten 29, 98, 93, 92, 88, 86, 87, 91, 90, 96, 97, 31 en 29 of klik hier voor het GPX-bestand
• Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk
• Vertrekpunt: Office du Tourisme, Place de l’Eglise 9, 5630 Cerfontaine

Met de bouw van vijf stuwdammen ontstond in de jaren zeventig ten zuiden van Charleroi de Lacs de l’Eau d’Heure, met een gezamenlijke oppervlakte van iets meer dan 6 km2 het grootste watergebied van België. Het complex bestaat uit vijf verschillende meren (la Plate Taille, het meer van Feronval, het meer van de Eau d’Heure, het meer van Ry Jaune en het meer van Falemprise), die elk voor een andere vorm van watersport zijn gereserveerd. En precies dat maakt een fietstocht rond de meren extra interessant, want er valt op het water altijd wel iets te zien. Van zeilers en kajakkers tot windsurfers en wakeboarders: je ziet ze allemaal aan het werk. Daarenboven blijft de route dicht bij de oevers van de stuwmeren, wat de rit voor iedereen haalbaar maakt. En als kers op de taart zijn er verschillende stranden aangelegd, zodat je in het water verkoeling kan zoeken. 

Wil je meer weten over het ontstaan het stuwmerencomplex, dan kan je de toren op de dam van La Plate Taille bezoeken (onderdeel van attractiepark Le Crocodile Rouge). Vanop 107 meter hoogte krijg je een uniek uitzicht over de regio – wie geen last heeft van hoogtevrees kan zich op de glazen vloer wagen. Tijdens het geleid bezoek kom je ook alles te weten over de stuwdam en de elektriciteitsproductie, al moet je daarvoor wel veertig meter onder het wateroppervlak van het meer afdalen.

>> WIST-JE-DATJE

Attractiepark Le Crocodile Rouge beschikt over een amfibiebus waarmee je zo het Plate Taille in rijdt. Tijdens de rit – of vaart? – kom je alles te weten over het meer en de dieren die er in het water leven.

• Afstand: 36 km
• Route: volg de knooppunten (22-23-19-21-20-92-93-1-84-98-97-39-41-40-35-34-99-95-94-91-90-87-86-85-81-80-14-12-09-10-22) of klik hier voor het GPX-bestand
  
• Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
• Vertrekpunt: Rue du Ponsart, 7600 Péruwelz

Puur toevallig kom je niet in de streek van Peruwelz en Bernissart, iets ten zuiden van Doornik, in de soort van okselholte die België hier maakt. De voormalige mijnwerkersregio is een beetje ingedommeld, maar die rust zorgt er ook voor dat het hier aangenaam fietsen is. De 36 kilometer lange fietstocht start in Peruwelz en brengt je meteen naar het lokale ledermuseum. Het ‘Musée du cuir et des industries du Péruwelzis’ is het hele jaar door op afspraak geopend, een rondleiding van anderhalf uur leert je alles over de lederbewerking en kost je amper drie euro. 

Langs het kanaal Nimy-Blaton fiets je zuidwaarts naar Pommeroeil, waarbij je slechts eventjes van het jaagpad langs het kanaal afwijkt om Blaton zelf te doorkruisen. Op de terugweg is een stop in het Iguanodonmuseum van Bernissart verplichte kost: hier kom je alles te weten over de dinosaurusresten die in het voorjaar van 1878 in de mijnschachten van Bernissart gevonden werden. Het was wereldnieuws dat er op één plaats zo veel dinoskeletten in een dermate goede conditie werden gevonden. De ‘Iguanodon Bernissartensis Boulenger 1881’ is dan ook de officiële benaming geworden van de dinosoort die in de mijnschachten van Henegouwen werd opgegraven.

>> WIST-JE-DATJE

De route voert je ook naar de moerassen van Harchies, een 550 hectare groot natuurgebied in de vallei van de Hene. De moerassen zijn erkend als ‘Site de Grand Intérêt Biologique’ door het Waals Gewest en genieten Europese bescherming. De vier grote waterplassen, moerassen en 24 hectare rietveld ontstonden toen verzakkingen door de mijnbouw zich in het begin van de 20ste eeuw met water vulden.

• Afstand: 44 km
• Route: Klik hier voor meer informatie over de route en het GPX-bestand.
• Moeilijkheidsgraad: zwaar
• Vertrekpunt: Place des 3 Fers, 6880 Bertrix

Luxemburg is meer dan vermoedelijk de Belgische provincie waar je het gemakkelijkst hoogtemeters kan scoren. En ook al is tussen Bouillon en Bertrix de Semois meermaals onze gids, toch moet er bij momenten flink geklommen worden. Nog een geluk dat er in de streek meer dan genoeg rustbanken, picknickplaatsen en tavernes zijn om even op je positieven te komen. Je hebt Bertrix nog maar net achter je gelaten als je al in een typisch Ardennenlandschap uitkomt. Een asfaltweg die door de bollende, groene weiden meandert en naaldbossen aan de einder: veel meer Ardennen kan je niet in één ansichtkaart samenbrengen.

Na een kilometer of acht duik je tussen Auby-sur-Semois en Les Hayons al een eerste keer naar de Semois. Misschien wat vroeg om hier al je zwembroek aan te trekken voor een verfrissende plons, maar pootjebaden kan uiteraard altijd. Na Les Hayons zwenkt de route noordwaarts voor een groene lus richting Bellevaux, waarna de afdaling naar de Semois weer wordt ingezet. Met dat riviertje als gids stuur je constant draaiend en kerend tussen de bossen terug naar Bertrix. Qua cultuur of erfgoed hoef je op deze rit geen zaken van wereldbelang te verwachten, maar de typische rust van de Ardennen en de verfrissende geur van de uitgestrekte dennenbossen compenseren dat moeiteloos. Deze route moet het vooral van de rust en het kabbelende water hebben.

>> WIST-JE-DATJE

De fietsroute zelf passeert niet door het centrum van Bouillon en laat dus ook de burcht links liggen. Vanaf Les Enclaves, waar de route wél passeert, is het echter slechts drie kilometer trappen tot Bouillon. Wist je dat het kasteel van Bouillon een waterput van zomaar eventjes 65 meter diepte had om tijdens belegeringen altijd drinkwater te hebben?