De kracht van de dappere fietser

En dus kruipt Pieter met frisse tegenzin weer op zijn fiets. “Ik viel bijna op slaap op mijn fiets”, lacht hij. Tijdens de tweede nacht op de fiets, met de koplampen van het busje achter hen, lijken de schaduwen van hun benen wel overstekende dieren. “‘s Nachts hebben we tegen elkaar gezegd dat we het rustig aan zouden doen in de afdalingen. Het was niet de bedoeling om zotte dingen te doen.” Hij zwijgt een moment, zijn woorden dringen tot hem door. Waarop hij kamerbreed grijnst: “Buiten die duizend kilometer fietsen dan.”

Pieter weet waarvoor hij het doet. Bijna op de kop twee jaar eerder, in juni 2019, krijgt hij een harde diagnose te horen. Botkanker aan de heup. Als beloftevolle wielrenner, eentje met een grote motor en gezonde profambities, is het een donderslag bij heldere hemel. “Ik was net met een trainer gaan werken, wilde in de beloftecategorie alles op het fietsen zetten”, vertelt hij. Gelukkig zijn de dokters er vroeg bij en blijken de overlevingskansen mee te vallen. “Ik heb vrijwel meteen tegen mezelf gezegd: het komt goed. Misschien sta ik iets te positief in het leven. Ik ben ook altijd blijven lachen.”

Zijn topsportlichaam verteert de chemo goed. Twee maanden nadat hij een heupprothese krijgt - hij kan dan nog niet deftig wandelen - zit Pieter alweer op de fiets voor een ritje van veertig kilometer. “Al heb ik dat wel gevoeld.” Op dat moment wordt het wel steeds duidelijker dat een profcarrière wellicht niet meer voor hem weggelegd is. Valpartijen zijn in een peloton namelijk onvermijdelijk en met een nieuwe heup kan hij die missen als kiespijn. Een droom wordt voorgoed opgeborgen. “Maar ik heb een mooi leven en goede vrienden waarmee ik veel plezier maak. Prof worden is niet alles.”

Dat verandert wanneer ze naar Mechelen verhuist. Daar is het openbaar vervoer minder uitgebouwd, “ontwikkelingsgebied”, knipoogt Doenja. “Het viel me meteen op hoeveel mensen hier fietsten.” In verkeersluw Mechelen blijkt de fietst de snelste en gemakkelijkste manier om van a naar b te geraken. Tegelijk doet Doenja haar auto van de hand, in een poging om meer ecologisch te leven. “En mijn man fietste sowieso al veel.” Allemaal factoren die Doenja op haar 50e aanzetten om de fiets een tweede kans te geven.

Fietsen verleer je nooit? Bwa, toch wel. “Het was quasi van nul herbeginnen”, zegt ze. “Temeer omdat ik nogal onzeker was over mijn motoriek en evenwicht. En over hoe ik me in het verkeer moest bewegen.” Enter de Fietsschool, de school die volwassenen leert fietsen. Vaak gaat het om nieuwkomers die zich in hun land van herkomst nooit op twee wielen voortbewogen. Maar dus ook om Belgen als Doenja die, om welke reden dan ook, niet kunnen fietsen. Of zich niet veilig voelen in het verkeer. Volgens de Fietsschool bevinden 200.000 mensen in Vlaanderen zich in verkeersarmoede. Dat betekent dat ze bijvoorbeeld niet op een werkplaats, opleiding of hobby geraken. De fiets is voor velen van hen de ideale oplossing.

Doenja volgt tien lessen van ruim twee uur bij de Fietsschool van Mechelen. “De begeleiders bouwen heel geleidelijk op”, legt ze uit. “Eerst stapten we met de fiets aan de hand, vervolgens zaten we op een laag zadel en daarna zetten we onze voeten op de pedalen.” Ook de belangrijkste verkeersregels komen aan bod. In een veilige, verkeersluwe omgeving bolt Doenja voor het eerst in veertig jaar over het asfalt. Voor ze er erg in heeft, slalomt ze tussen kegels en fietst ze door smalle doorgangen.

“In het begin was dat bij momenten behoorlijk beangstigend, zeker toen de begeleiders de zadel ineens een stuk hoger zetten. Maar al vrij snel maakte ik een klik en kreeg ik meer vertrouwen.” Met dank aan de enthousiaste begeleiders, die de cursisten met positieve feedback stimuleren, én de andere beginnende fietsers. “In groep kan je elkaar ondersteunen en aanmoedigen. We zaten allemaal in dezelfde situatie, dat creëert een band.”

Wat is de meerwaarde van fietsen in vrouwelijk gezelschap? “Het is vaak een cliché dat mannenclubs te macho zijn, maar soms zit daar wel een grond van waarheid in”, zegt Julie. Zo zijn ervaren mannen het gewend om in groep te fietsen. Voor vele beginnende vrouwen is dat niet het geval. “Als je nieuw bent, man of vrouw, dan voel je je niet altijd even veilig in zo’n peloton.” Bij WMNride is de dynamiek anders. Een strak peloton is geen vereiste, wachten op elkaar wel. En beginners leren al doende om een peloton te vormen. “We voorzien vooral de mogelijkheid om op een veilige manier samen te fietsen. Als je je goed voelt, word je automatisch beter.”

Bij WMNride leert Julie onder meer Isabelle Scheyltjens (32) en Dilara Tuna (32) kennen, twee dames die de geneugten van een lange dag in het zadel op ongeveer hetzelfde moment ontdekken. Isabelle op de oude koersfiets van haar vader, waarmee ze van Leuven naar Brussel pendelt. Dilara wanneer ze het plan opvat om de Friese Elfstedentocht te fietsen. Isabelle en Dilara beamen wat Julie zegt over het belang van een exclusieve vrouwenclub. “Voordien woonde ik in Amsterdam, in het fietsland bij uitstek, maar toch had ik moeite om een geschikte club te vinden”, zegt Dilara. “Bij vele clubs moet je gemiddeld 30 kilometer per uur kunnen rijden. Strak in het pak. Daarom dat ik me nooit aansloot. Bij WMNride had ik wel direct een goed gevoel.”

Isabelle vult aan: “Ik fietste voordien alleen of met enkele vrienden die altijd veel te snel reden. Nooit dacht ik een peloton mannen te kunnen volgen. WMNride gaf me de zelfzekerheid om in groep te fietsen.” Lidmaatschap reikt verder dan enkele uurtjes sport per week. Het draait ook om elkaar aanvuren, om beter worden. En om alles wat er bij het fietsen komt kijken. “Als je pas begint, weet je bijvoorbeeld niet hoe je een platte band moet vervangen”, zegt Isabelle. “Daarom had ik schrik om op m’n eentje langere tochten te doen.” Bij WMNride leren leden zulke dingen van elkaar, zonder dat ze het gevoel krijgen dat ze om hulp moeten vragen. Dilara: “Veel vrouwen beginnen te fietsen omwille van hun vriend. Die vervangt vaak de banden. Maar als je het een eerste keer samen doet, ben je alweer een drempel over.”