Alles wat je moet weten over wandelen

‘Hiken’ staat niet in de Van Dale. Dat is niet gek, want het is van oorsprong een Engelse term die we vernederlandst hebben. Om het voor eens en voor altijd helder te hebben: hiken doe je in de ongerepte natuur, door het bos en in de bergen. Het gaat vaak om iets zwaardere tochten, waarbij je vaak ook flink wat hoogtemeters verzamelt. 

Langere hikes zijn geen walk in the park. Maar met de juiste voorbereiding en verwachtingen voor je langeafstandstocht rijg je de kilometers aan elkaar alsof het niets is.

Om te beginnen hebben wandelen en hiking een gemeenschappelijke deler: je verplaatst je te voet tussen punt A en punt B. Maar waar een wandeling iets is wat je veelal op verharde paden en in een omgeving doet die niet altijd even spectaculair is, houdt hiken in dat je langere trails en ongebaande paden opzoekt in de ongerepte natuur. 

Wandelen doe je bijvoorbeeld door onze nationale parken of door de bossen in je buurt. Voor een langere hike denk je aan de Alpen, Schotland of Scandinavië. Maar ook in eigen land valt er heel wat te hiken. Probeer een van de mooiste GR-routes van België, bijvoorbeeld.

Genoten van je wekelijkse wandeling? Of heb je een stevige trektocht van een paar dagen in de benen? Voor je die benen omhoog gooit, steek je toch nog best de handen uit de mouwen om je wandelschoenen schoon te maken. Ja, na élke wandeling. Zo zorg je er voor dat ze nog jarenlang in topconditie blijven.

Gun ze op tijd en stond ook een grondigere onderhoudsbeurt, waarbij je je schoenen ook opnieuw waterafstotend maakt met een impregneermiddel. Met onze schoonmaaktips voor wandelschoenen laat je ze blinken als nooit tevoren. Of laat het over aan de experts van onze onderhoudsdienst. 

Als je je waterdichte wandelkleding zonder nadenken in de wasmachine gooit, zou je zomaar snel nattigheid kunnen voelen. Check de wasvoorschriften, zorg voor het juiste technische wasmiddel en maak je kleding na de wasbeurt weer waterafstotend met een impregneermiddel. Met onze wastips maak je altijd een waterdichte keuze!

In het kort: laagjes, laagjes, laagjes. In het lang: met het tried and tested drielagensysteem zorg je er zelf voor dat je altijd op temperatuur blijft. Je trekt je laagjes snel aan en uit naargelang de weersomstandigheden. Je outfit stel je samen als volgt:

•    Een basislaag: technisch ondergoed houdt de warmte dicht bij je lichaam en voert je zweet goed af.

•    Een isolerende middenlaag: kies voor een lichte trui of fleece voor extra isolatie.

•    Een waterdichte buitenlaag: met een waterdichte hardshell houd je wind en regen buiten. 

•    Werk als het echt koud is af met een muts of Buff en handschoenen. En trakteer jezelf op een thermosfles vol warme koffie of thee!

Zelfs de meest getrainde hiker krijgt af en toe blaren, maar ook een verstuikte enkel of schimmel kan je helemaal op het verkeerde been zetten. Gelukkig bestaan er oplossingen voor alle wandelblessures.

Vaak wandelen en je lichaam laten wennen aan de inspanning blijft de beste remedie. Let wel op dat je er niet te enthousiast invliegt: bouw langzaam je kilo- en hoogtemeters op. Maar ook de juiste uitrusting doet wonderen. Neem je tijd om het perfecte paar wandelschoenen te vinden, draag technische wandelsokken die goed aansluiten en die je zweet goed afvoeren. Inlegzolen kunnen extra demping, steun en comfort bieden en wandelstokken zijn er echt niet alleen voor Nordic wandelen. Elke wandelaar blijft met zo’n extra paar benen beter in balans. 

Waarom thuisblijven als het regent? Met de juiste uitrusting houd jij het droog in de natste omstandigheden. Wat je zeker nodig hebt:

•    Een waterdichte jas: een absolute must-have voor wandelaars. Een hardshell jas met waterdicht membraan en getapete naden laat geen druppel water door. 

•    Een regenbroek: in lichte regen red je het nog zonder regenbroek. Maar gaan de weergoden echt tekeer, bescherm dan ook je benen. Exemplaren met rits of velcro onderaan de pijpen zijn extra handig, omdat je ze zo over je wandelschoenen aan- en uittrekt. 

•    Waterdichte schoenen: een evidentie. 

•    Extra wandelsokken: als het écht lang regent, kan het gebeuren dat het water zelfs je sokken bereikt. Niets zo interessant voor blaren als natte sokken. Met een extra paar blijf je ze voor. 

•    Een rugzak met regenhoes: jij een jasje, je rugzak ook! Begint het te regenen, dan trek je gewoon snel een regenhoes over je rugzak. Deze zit vaak standaard in wandelrugzakken. Is dat niet zo, koop dan zeker een losse hoes. 

Heb je koude voeten of tenen, dan heb je het snel gewoon overal koud. Wat je mee kan nemen:

•    Dikke wandelsokken

•    Gevoerde zooltjes

•    Liner socks

•    Een warmte-element (speciaal voor échte koukleumen)

Een lage wandelschoen komt tot net onder je enkel en is doorgaans lichter en wendbaarder dan een hogere wandelschoen. Ze zijn perfect voor wie sterke enkels heeft en graag lichtvoetig wandelt. Hogere wandelschoenen zijn zwaarder, maar bieden dan weer een stuk meer stabiliteit. Zeker wanneer het terrein echt technisch wordt en je over rotsen of losse stenen wandelt, kun je de extra ondersteuning goed gebruiken.

De nieuwste generatie regenjassen is 100% waterdicht, superlicht, compact en bijzonder ademend. Maar hoe kan een jas tegelijk water buiten houden en lucht doorlaten? Het geheim zit ‘m in een innovatief laagjessysteem.

•    Voor natte wandelingen is een 2-laagse jas voldoende. Een losse beschermingsvoering of netje wordt in de jas genaaid, zodat hij soepel en ademend blijft.

•    Lopers, fietsers en mountainbikers kiezen best voor een lichtgewicht 2,5-laags model. De beschermingslaag zit in de coating of het membraan verwerkt, wat het ademend vermogen vergroot.

•    Voor intensieve klim- en trektochten zijn duurzame 3-laagse jassen het meest geschikt. Maar omdat de voering met lijm tegen het membraan is gekleefd, is hun ademend vermogen wat kleiner.

Disclaimer: een volledig waterdichte jas kan nooit 100% ademend zijn, maakt niet uit hoe kwalitatief hij is. Voor zwaardere inspanningen waarbij je veel zweet kies je dan ook beter geen extreem waterdichte jas. Je prioriteit is het ademend vermogen. 

Bij elke waterdichte jas, broek of tent wordt het waterdicht vermogen uitgedrukt in millimeter waterkolom. De waterkolom staat voor de druk waartegen het materiaal bestand is, voor er water doorheen druppelt. Elk materiaal dat hoger scoort dan 1.500 mm wordt als waterdicht beschouwd. Die druk wordt wel heel snel overschreden wanneer je beweegt of wanneer je een rugzak draagt. Door onder meer de interne spanning van je ellebogen en knieën of de externe druk van een rugzak op je schouders wordt de kans op binnendruppelend water op deze plaatsen groter.

Vanaf 10.000 mm waterkolom zijn stoffen ‘erg waterdicht’. Bijna alle waterdichte kleding met een (ademend) membraan haalt die waarde of doet zelfs beter. De best presterende jassen halen waardes tot wel 30.000 mm.

Winddicht, waterdicht en ademend: de heilige drievuldigheid wanneer het over technische kleding gaat. Maar hoe kan zo’n dun membraan tegelijk water tegenhouden en lucht doorlaten? Gore-Tex vond de oplossing met een membraan dat slechts 0,01 mm dik is en zo’n 1,4 miljard poriën per vierkante centimeter bevat. De poriën zijn maar liefst 20.000 keer kleiner dan een waterdruppel en 700 keer groter dan een waterdampmolecuul. Daardoor is het membraan volledig waterdicht, maar laat het wel gewoon lucht en transpiratie door.

Met een papieren kaart en kompas kom je een heel eind en Google Maps is ook handig. Maar wil je niet afhankelijk zijn van (slechte) weersomstandigheden en wil je altijd en overal zo nauwkeurig mogelijk je positie kunnen bepalen, ga dan voor een wandel-gps. Zo’n navigatiesysteem in pocketformaat verzamelt data van 31 satellieten. De kans dat je verloren loopt is dus miniem. De meeste toestellen bevatten standaard kaarten van heel Europa. Bijkomende kaarten kan je makkelijk online downloaden. 

Gaiters, of gamaschen, zijn been- of enkelstukken die je aan de bovenkant van je wandelschoenen bevestigt. Ze zorgen ervoor dat water, sneeuw, modder of ander vuil niet langs de bovenkant je wandelschoenen in kunnen komen. 

Jezelf klaarstomen voor een meerdaagse wandeltocht doe je niet binnen een weekje. Hoeveel je moet trainen hangt altijd af van je conditie en of je sowieso al regelmatig beweegt. Maar alleen een goede conditie is geen garantie voor succes. Wie de top (en het liefst meerdere toppen) wil bereiken, moet ook denken aan spierkracht, lopen met bepakking en goed eten en drinken.

•    Train je conditie: met een gemiddelde conditie en een bovengemiddelde dosis doorzettingsvermogen kom je een heel eind. Maar hoe fitter je bent, hoe aangenamer je tocht wordt. Hardlopen, fietsen, High Intensity Interval-trainingen in de fitness: je hebt er echt baat bij. 

•    Train je spieren: wanneer je de bergen opzoekt, helpt het om je spieren klaar te stomen voor kilometers omhoog lopen. Door vooral je kuitspieren op voorhand te trainen, rek je ze op en heb je tijdens je tocht minder last van spierpijn. 

•    Train lopen met bepakking: je gaat niet elke dag backpacken met een rugzak van om en bij de 10 kg op je rug. En zeker geen dagen na elkaar, op grote hoogte. Prop alle spullen die je tijdens je tocht meeneemt in je trekrugzak en ga op voorhand een paar keer op pad om te wennen aan de belasting. 

•    Wandel meerdere dagen na elkaar: klinkt evident, maar dit is cruciaal voor je herstelvermogen. Tijdens een meerdaagse tocht kan je na je wandeling vaak geen warme douche nemen en slaap je ook niet al te best. Je lichaam heeft veel meer moeite met herstellen. Wennen maar!

•    Oefen met eten en drinken: hoeveel vocht heb je nodig op een dag? Zweet je veel of weinig? Met welk eten presteer je het best? De moeite waard om op voorhand te testen. Te weinig eten en drinken onderweg doet ‘de man met de hamer’ wel heel snel op je pad verschijnen. 

•    Bereid je mentaal voor: de helft (zo niet meer) van al je kracht en kunnen zit in je hoofd!

Heb je de wandelkriebel helemaal te pakken en wil je je eens goed vastbijten in een tocht van 100 km, zoals de Dodentocht of de Hagelandse 101? Als je al enige ervaring hebt met wandelen, bouw je 100 km op in ongeveer 24 weken. Wil je dat zo veilig mogelijk doen? Gebruik dan het trainingsschema van Wandelsport Vlaanderen. Bij het schema hoort ook een trainingsgids vol tips en tricks om je zo goed mogelijk voor te bereiden op je uitdaging!